Sjedinjene Američke Države su davne 1867 godine za više nego simboličnih 7,2 miliona dolara od Rusije otkupile teritoriju Aljaske.
Zanimljivo je da su se tada brojni Amerikanci protivili a tu transakciju su nazivali suludom. Ipak, ubrzo je postalo jasno kako je to bila najbolja kupovina IKAD.
Samo tokom prvih 50 godina Amerikanci su od Aljaske zaradili bar 100 puta više, naravno, zahvaljujući nalazištima nafte, gasa i ruda.
Ubrzo su Rusi shvatili da su napravili grešku, a na pitanje kako su carski činovnici mogli da urade nešto tako besmisleno odgovor su pokušali da pronađu novinari portala Russia Beyond.
U 19. veku je ruska Aljaska bila centar međunarodne trgovine. U njenom glavnom gradu Novoarhangelsku (danas grad Sitka) trgovalo se kineskim tkaninama, čajem, pa čak i ledom.
Tamo su se gradili brodovi, radile fabrike, a vađen je i ugalj. Otkrivena su već bila i neka nalazišta zlata pa prodaja ovakve teritorije zaista izgleda kao nerazumna odluka.
Verovatno najveću krivicu za prodaju Aljaske imaju direktori Rusko američke kompanije (RAK) koji su zbog svoje pohlepe uveli kompaniju u finansijske probleme. RAK je inače bila vlasnik celokupne proizvodnje i rudarstva na Aljasci i mogla je samostalno da sklapa poslove sa drugim zemljama. To joj je omogućila carska vlast. Međutim, vremenom su kompanijom zavladali pohlepni predstavnici ruske Ratne mornarice i kompaniju doveli na prosački štap.
Odredili su sebi atronomske plate, a istovremeno su cene po kojima su od lokalnog stanovništva otkupljivali krzno prepolovljene. To je dovelo do toga da su tokom narednih 20 godina Eskimi i Aleuti gotovo sasvim istrebili morske vidre i Aljaska je izgubila svoj najprofitabilniji posao.
Starosedioci su živeli u nemaštini i podizali pobune koje su Rusi gušili, gađajući sela na obalama iz vojnih brodova.
Istovremeno je počeo i Krimski rat, a protiv Rusije su se udružile Engleska, Francuska i Turska.
Tada su shvatili da Aljasku nisu u stanju da snabdevaju ni štite. Trebalo bi napomenuti i da su tada rusko-američki odnosi bili dosta dobri, a glavni neprijatelj Moskvi bio je London.
Ideja da se Aljaska proda gotovo se istovremeno pojavila sa obe strane pa je baron Eduard Andrejevič von Stjokl, predstavnik Rusije u Washingtonu, na zahtev cara započeo pregovore sa državnim sekretarom SAD Williamom Sewardom.
I ruska i američka javnost bile su protiv ove pogodbe. Rusi su se žalili što daju zemlju u čiji su razvoj ulagali toliko snage i vremena, dok su Amerikanci Aljasku nazivali ‘kutijom sa ledom’ i zemljom sa 50.000 divljih Eskima koje treba hraniti.
Ipak, 1867. u Vašingtonu je potpisan sporazum o prodaji pola miliona hektara ruske teritorije Sjedinjenim Američkim Državama za 7.200.000 dolara, čisto simboličnu sumu. Tako jeftino nije prodavana čak ni neobradiva zemlja u Sibiru, piše Russia Beyond.
Službena predaja teritorije je obavljena iste godine u Novoarhangelsku. Američka i ruska vojska su se postrojile pored stuba sa zastavom, sa kojeg je uz topovske salve počelo spuštanje ruske zastave.
Međutim, zastava se zapetljala a mornar koji se popeo da je odmrsi bacio je dole i ona je slučajno pala pravo na ruske bajonete.
Nekoliko stotina Rusa, koji nisu hteli da prime američko državljanstvo je otišlo u Rusiju gde su brodovima stigli tek sledeće godine.
Ubrzo iz ‘ledene kutije’ su potekle reke zlata u okviru zlatne groznice koja je Sjedinjenim Državama donela basnoslovno bogatstvo.
