Jedan od poznatih artefakata koji se nalazi u Antropološkom nacionalnom muzeju u Meksiku, disk uklesan kao reljef na kamenoj bazaltnoj ploči, nakon pola veka dobio je novo značenje.
Reč je o disku prečnika gotovo četiri metra koji se uzbraja među najlepše reljefe iz perioda Asteka. Izvajan je negde oko 1511. godine po nalogu poslednjeg astečkog vladara Montezume Drugog (1502-1520), a kada su prestoniocu Tenoktitlan osvojili španski konkistadori sa Kortesom na čelu, našli su ovaj disk na jednoj platformi u glavnom hramu.
Kada su španski osvajači sravnili astečku prestonocu, ovaj disk je nestao da bi bio pronađen zatrpan ispod glavnog trga u Meksiku 1790. godine, nedaleko od glavnog astečkog hrama gde su ga Španci prvi put videli.
Tada su mislili da je disk, težak 22 tone, sunčani sat, a da je lik u sredini astečki bog Sunca Tonatiuh.
A sada je arheolog Dejvid Stjuart sa Univerziteta Teksasa u Ostinu izneo drugo mišljenje.
On misli da lik u sredini diska portret kralja Asteka Montezume koji je tu prikazan kao Bog Sunca. Ovaj arheolog uveren je da su Asteci svog vladara poistovećivali sa Bogom Sunca i da su često praktikovali da bogovima daju likove svojih gospodara.
To je portret, tvrdi Stjuart, jer na glavi ima kraljevsku krunu i poistovetili su ga sa bogom što inače u slučaju Montezume nije bio slučaj već je obično prikazan po strani kako nekom od bogova prinosi nešto na dar. tanjug, b92
