Nasin rover Curiosity otkrio je potpuno neočekivani paradoks iz davne prošlosti Marsa – iako je potvrđeno da je na površini Crvene planete nekada tekla voda, podaci o sastavu atmosfere u to doba pokazuju da je postojanje vode u tečnom stanju trebalo da bude nemoguće.
Pre 3.7 milijardi godina, Marsova atmosfera bila je znatno gušća nego danas, ali Sunce je tada isijavalo samo trećinu energije koju sada odašilje.
Prema postojećim modelima, atmosfera Marsa morala je da bude puna ugljiendioksida, kako bi površinska temperatura mogla da bude dovoljno visoka za postojanje vode u tečnom stanju. Ali, geološka analiza sedimenta iz tog perioda nije otkrila nikakve tragove ugljen-dioksida.
Curiosity je analizirao uzorke kamena u krateru Gejl, u kojem su izložene naslage stena iz doba tekuće vode na Marsu, u potrazi za karbonatima – jedinjenjima koja nastaju kada se ugljen-dioksid spaja s magnezijumom, gvožđem ili drugim jonima pozitivnog naboja u vodi.
Iako su u Marsovskom kamenju pronađeni brojni elementi koji bi stvarali karbonate u kombinaciji s vodom i ugljen-dioksidom, nisu pronađeni nikakvi tragovi karbonata.
Nalazi se jednostavno ne poklapaju s prihvaćenom teorijom, objasnio je Tomas Bristou, glavni naučnik na “CheMin” instrumentu rovera, koji proučava hemijski sastav minerala.
“Odsustvo karbonata u sedimentu koji je rover proučio nas je potpuno iznenadilo. Vrlo su male verovatnoće za postojanje vode u tečnom stanju čak i kada bi nivo ugljen-dioksida bio sto puta veći nego što govore dokazi u kamenju”, rekao je Bristou.
S druge strane, četiri decenije proučavanja površine Marsa iz orbite, kao i brojni podaci s površine, pružili su nepobitne dokaze da je nekad na površini Marsa tekla voda, i da je postojao aktivan hidrološki ciklus, s vodenim površinama, isparavanjima, formacijom oblaka i padavinama.
Činjenica da imaju dve grupe dokaza koji se međusobno ne poklapaju značiće odbacivanje postojeće teorije, dok brojni naučnici sada pred sobom imaju novi izazov – da pronađu teoriju koja bi objasnila postojanje vode u tečnom stanju bez prisustva ugljen-dioksida u atmosferi. izvor: b92
