Sve je jasnije da je 50 godina komunizma u Evropi ostavilo velike posledice. A naučnici su čak uspeli i da ustanove razlike između ljudi sa zapada i onih koji su živeli u komunizmu.
Profesori sa univerziteta Marburg i Bilefeld sproveli su uz pomoć Evropske centralne banke istraživanje kojim su uporedili ličnosti 15.000 Zapadnih i Istočnih Nemaca. Sve kako bi proverili na koji način je na građane uticao život u zemlji u kojoj su ih tokom nekoliko decenija nadzirale državne službe.
Ispostavilo se da su bivši građani komunističke zemlje izrazito savesniji u odnosu na zapadne sunarodnike. Ali su istovremeno mnogo uplašeniji, manje skloni novitetima i manje veruju da su u stanju da kontrolišu svoje živote.
Naučnici smatraju da su savesniji zato što su morali da misle o nestašicama i vode računa o osnovnim namirnicama.
Ali tu je i mračna strana.
“Mnogi su morali da slede smernice i pravila bez prava da postavljaju ikakva pitanja”, navodi studija. Kreativnost, individualnost i sklonost novinama stanovnicima u komunističim zemljama je uništila stalna pretnja saslušanjima, praćenjima, u najgorem slučaju i zatvorom. Morali su da se trude da što manje privlače pažnju na sebe.
Zbog rada tajnih službi sistem je doveo do dubokog nepoverenja građana jednih prema drugima. Posledica toga je da su ovi građani i danas skloniji zabrinutosti, strahovima, pa čak i emocionalnoj nestabilnosti od ljudi sa zapada.
Naučnici kažu da i danas, čak 27 godina posle pada Berlinskog zida, građani sa istoka trpe posledice toga što su njihove zemlje obrazovanjem, ekonomijom, uopšte kvalitetom života i danas daleko iza razvijenih krajeva sa zapada. foto: mile garić, facebook: stare slike novog beograda
