500 godina od najveće promene u Evropi

Moderna Evropa sasvim izvesno ne bi bila kao što je danas poznajemo bez pokreta koji je nastao pre tačno 500 godina.

Danas je u svetu 800 miliona protestanata, ali od toga je verovatno važnije nasleđe koje je odredilo i promenilo sudbinu Evrope. A sve je počelo kada je Tako je Martin Luter 1517. odlučio da započne raspravu o neophodnim promenama u Katoličkoj crkvi. Prema jednom izvoru, Luter je zakucao svojih devedeset pet teza za vrata Crkve svih svetaca u Vitenburgu.

Umesto promena, javio se novi pokret ali i nova crkva – protestantska.

Martin Luter je između ostalog ukazivao na iskvarenost sveštenstva i problematičnu prodaja oproštajnica za grehove koju je uveliko praktikovala Katolička crkva. Takođe, postavio je i pitanje primata pape, prevelikog i nepotrebnog sekularnog i materijalnog uticaja crkve.

Pristalice reformacije otcepile su se od Katoličke crkve, proglasile Sveto pismo jedinim izvorom vere i raširile svoje učenje u Nemačkoj, Švajcarskoj, Holandiji, Engleskoj, Mađarskoj i skandinavskim zemljama.

Posebno važan trenutak bio je kada je švedski kralj Gustav Vasa 1527. doneo odluku da okrene leđa Rimu. Reformatorske ideje se u švedskom carstvu brzo šire. Na kraju su Sinod i Rajhstag u Upsali 1593. osnovali luteransku crkvu i proglasili je državnom. Švedska vojska se postavila kao sile-zaštitnice luterantstva u Evropi.

Protestanti danas imaju jako uporište i u Sjedinjenim Državama, gde su najrazličitije grupe, crkve i konfesije doneli kolonisti. Istoričari se slažu da je protestantizam bitno doprineo nastajanju američke nacije i njenog identiteta.

Zanimljivo je da je danas Južna Koreja jedina istočnoazijska zemlja sa velikim delom protestanata u stanovništvu. Gotovo 30 odsto stanovnika te zemlje označava sebe kao hrišćane, a od toga su dve trećine protestanti.

Ipak, ono što je najvažnije je kako je protestantizam promenio svet i posebno Evropu.

Protestantska radna etikaje koncept u teologiji, socilologiji, ekonomiji i istoriji koja naglašava da su naporan rad, disciplina i štedljivost rezultat spasenja osobe u Protestantskoj veri. Odnosno da je to upravo svrha postojanja čoveka.

Protestantskoj radnoj etici se često pripisuje zasluga za definisanje društva severne Evrope. Po pravilu su protestantske zemlje bogatije, uspešnije i uređenije od svojih katoličih ili pravoslavnih pandana.

I to se ni do danas nije promenilo.

bitsyu