Knjiga “ Moderno dete i detinjstvo” Milanke Todić na zanimljiv način prati razvoj fotografija na kojima su deca. Na početku, dete je na fotografiji bilo “koristan predmet” da bi tek takoreći juče, uzelo aparat u svoje ruke i spoznavalo sebe otkrivajući svet oko sebe.
U najranijoj istoriji fotografije deca su uvek bila u rukama žena, nežnih majki, sestara ili baka. To potvrđuje fotografija „Žena sa detetom“ Anastasa Jovanovića, pionira evropske fotografije, snimljena u Beču 1854.godine.
U fotografskom albumu 19 veka konstruiše se predstava idealne porodice i njen identitet koji je namenjen javnosti. Fotografije beba rado se skupljaju i čuvaju u porodičnim albumima, i s ponosom izlažu u javnosti. Dete postaje centar porodičnog univerzuma.
Početkom 20. veka u centru fotografije je glava porodice otac, oko njega se grupišu žena, mala deca, udate kćeri, zetovi i ostali članovi domaćinstva a uz oca stoji, često na njegovom kolenu sedi, najstariji sin, prvenac.
Teško je pronaći porodičnu fotografiju na kojoj devojčica, ukoliko nije bila jedino dete, zauzima privilegovanu poziciju na slici.
Slika moderne porodice u kojoj caruju ljubav i nežnost prema deci, jedan je od najmoćnijih kulturnih obrazaca i stereotipa javnog ponašanja u modernoj građanskoj kulturi. Predstava o savršenstvu malog porodičnog raja nastavila je da se masovno distribuira sve do danas u industriji masovnih medijskih slika.
Zanimljiva je i konstatacija autorke da su stereotipne i banalne predstave deteta s igračkom ili životinjama masovno umnožavane i instrumentalizovane na razglednicama u slavu potrošačke kulture. Što traje do danas.
Fotografska kamera dolazi u ruke dece 20 veka. Posle Prvog svetskog rata roditelji počinju da poklanjaju deci fotoaparate, pa deca mogu da ispričaju svoj život u slikama. Tako deca osvajaju novu slobodu, nezamislivu pre stotinak godina.
„Moderna deca, s fotografskom kamerom u ruci, prešla su ogroman put emancipacije: od onih koji se pozajmljuju kameri postali su oni koji aktivno deluju u oblikovanju vizuelnih poruka, radoznalo otkrivaju nove motive u svetu u kojem žive. Dete je na putu izgradnje vlastitog identiteta,“ zaključuje Milanka Todić u knjizi.
A onda dolazi era digitlne fotografije koju živimo i danas.
