Ekcemi šaka i stopala nastaju kao posledica prenaglašene reakcije imunološkog sistema na različite štetne faktore iz spoljašnje sredine, kojima su oni najčešće izloženi. Ekcemi šake i stopala su vrlo česta zapaljenska oboljenja kože, koja čine oko 80 % svih ekcema lokalizovanih na drugim delovima tela.
Koji su najčesci simptomi ekcema šaka i stopala?
U akutnom obliku, a posle kontakta sa štetnim supstancijama i iritansima, ekcemi se manifestuju crvenilom, otokom, svrabom, pojavom mehurića na koži, vlaženjem, svrabom i ljuspanjem kože. Ako se izlaganje štetnim faktorima nastavi, ekcem posle izvesnog vremena prelazi u hronični oblik koji se karakteriše intezivnijim zadebljanjem, suvoćom, ljuspanjem i bolnim pucanjem kože.
Koji su najčešći uzroci ekcema šaka i stopala?
Uzroci mogu biti egzogeni, tj. faktori iz spoljašnje sredine koji dovode do kontaknog ekcema ili unutrašnji koji dovode do endogenog ekcema šaka i stopala.
Kontaktni ekcem
Kontaktni ekcem se češće javlja kod odraslih osoba, i vrlo često je u vezi sa profesijom (cvećari, frizeri, gradjevinari…). Kontaktni ekcem može biti posledica alergijske reakcije ili iritacije na jedan ili više proizvoda na poslu ili kod kuće kao sto su deterdženti, alkohol, sapuni, rastvarači ili novac. Uzroci alergijskog kontaktnog ekcema mogu se otkriti testovima za epikutano testiranje, koji se obavljaju kod nas u ordinaciji.
Endogeni ekcemi
Endogeni ekcemi izazvani su unutrašnjim faktorima, tj. alergijskom konstitucijom samog organizma, tkz atopijski ekcem šaka i stopala. Manifestuju se hroničnim ekcemom, koji može biti izazvan alergijom ili iritacijom, a u obliku je zadebljanja, suvoće, ljustenja i pucanja kože na šakama ili stopalima.
Poseban oblik endogenog ekcema je pomfoliks ili vezikulozni ekcem šaka i stopala. Može biti provociran povećanom temperaturom, emocionalnom napetošću, alergijskom konstitucijom ili gljivičnom i bakterijskom infekcijom iz udaljenih delova tela. Javlja se u naletima, češće u proleće i jesen, u vidu mehurića duboko smeštenih na koži šaka ili stopala, ranicama ili ljuspanjem kože. Ako je izazvan gljivičnom infekcijom, najčešće stopala, njenim lečenjem dolazi do povlačenja ekcema.
Kako se leče ekcemi šaka i stopala?
Najvažnije u lečenju ekcema je zaustaviti dalje izlaganje kože štetnim supstancijama, iritansima koje dovode do njegovog nastanka. Potrebno je izbegavati jake sapune i deterdžente koji mogu biti uzrok nastanka ekcema. Redovna upotreba neutralnih krema koje obnavljaju barijerni lipidni sloj kože na šakama i stopalima je vrlo važna u lečenju ekcema. Takodje, neophodno je korišćenje zaštitnih rukavica, prilikom kontakta sa iritansima i alergenima.
Lečenje se može sprovoditi primenom kortikosteroidnih krema, lokalnih imunomodulatornih sredstava, zatim topijskim retinoidima i kalcipotrienima. Sistemska terapija je potrebna u najtežim oblicima i obuhvata primenu prednizona, ciklosporina, metotrexata.
spec. dr Svetlana Đurišić, dermatolog
Pročitajte još o ekcemu na stranici dermatološke ordinacije Dermatim.
